Wist je dat ongeveer 90% van ons gedrag bestaat uit onbewuste patronen? Deze gewoontes helpen ons overleven, maar kunnen ons ook tegenhouden in onze persoonlijke ontwikkeling. Merk je dat je steeds weer in dezelfde situaties belandt? Dat je terugvalt in gedrag dat niet goed voor je is, maar toch moeilijk te doorbreken lijkt? Je bent niet de enige. Veel van onze patronen vinden hun oorsprong in onze jeugd, waar bepaalde kernbehoeften misschien niet helemaal zijn vervuld. Laten we eens kijken wat deze kernbehoeften zijn, welke patronen vaak voorkomen, en hoe je hiermee aan de slag kunt.
Wat zijn kernbehoeften?
Iedereen heeft basisbehoeften nodig om zich goed te voelen. Denk aan het gevoel van veiligheid, jezelf kunnen zijn, en je emoties kunnen uiten. Wanneer deze behoeften niet of onvoldoende worden vervuld, kunnen ze hun schaduw werpen op je volwassen leven.
Hier zijn de vijf belangrijkste kernbehoeften:
Veiligheid en geborgenheid (verbondenheid): Een gevoel van stabiliteit en vertrouwen in je omgeving.
Autonomie en competentie: Het gevoel dat je onafhankelijk bent en dingen zelf kunt.
Vrijheid van expressie van emoties: Je emoties en behoeften mogen uiten zonder schaamte of angst.
Spel en spontaniteit: Ruimte om te genieten, plezier te maken en jezelf te zijn.
Gezonde grenzen: Weten wat wel en niet kan, zonder strenge regels of chaos.
Wanneer een van deze behoeften tekortkomt, kan dat leiden tot gedragspatronen die je beperken. Ze bepalen namelijk je visie over jezelf, de andere en de wereld. Groei je op in een angstige omgeving, dan zal je de wereld ook veel meer als een bedreiging ervaren en andere mensen minder makkelijk vertrouwen. Je gaat onbewust op zoek naar situaties en/of mensen die deze gedachten opnieuw bevestigen waardoor je patroon en visie in stand wordt behouden.
Herken jij deze patronen?
Hier zijn enkele veelvoorkomende patronen die voortkomen uit onvervulde behoeften:
Altijd maar doorgaan: Je voelt constant de druk om meer te doen en beter te zijn.
Je klein maken: Je past je altijd aan anderen aan en laat je eigen wensen links liggen.
Afstand houden: Om jezelf te beschermen sluit je je emotioneel af.
Overdenken en piekeren: Je blijft malen over situaties en zoekt constant naar goedkeuring.
Moeite met nee zeggen: Je zegt vaak ja, zelfs als dat ten koste gaat van jezelf.
Deze patronen ontstaan vaak als beschermingsmechanismen. Ze waren ooit nuttig, maar nu werken ze tegen je. Als kind zorgden ze ervoor dat je de pijn minder intens ervaarde, of dat je net toch die aandacht en liefde kreeg waar je zo naar verlangde.
Durf te investeren in jezelf en ontdek hoe krachtig je bent.
Hoe kun je deze patronen doorbreken?
Het begint allemaal met bewustwording. Vraag jezelf af: Waarom doe ik dit? Wat probeer ik hiermee te bereiken? Door je gedrag te koppelen aan je onvervulde behoeften, kun je de eerste stappen zetten richting verandering.
Hier zijn een paar manieren om hiermee aan de slag te gaan:
Onderzoek je patronen: Welke situaties roepen steeds hetzelfde gedrag op? Wat zit daarachter? Welke gedachten speelden op dat moment? Schrijf deze meerdere keren op.
Wees nieuwsgierig naar jezelf: Stel vragen zoals: Wat heb ik nodig? Hoe kan ik dat op een gezondere manier krijgen?
Doorbreek het stap voor stap: Kleine veranderingen kunnen een groot verschil maken. Probeer bijvoorbeeld eens één keer nee te zeggen als je neigt naar ja.
Zoek steun: Een goede therapeut kan je helpen om je patronen beter te begrijpen en gerichte stappen te zetten.
Wetenschappelijke hulp bij patronen
Wil je echt inzicht krijgen in je patronen? Wetenschappelijke testen, zoals de Young Schema Questionnaire (YSQ), kunnen helpen. Deze test maakt zichtbaar welke schema’s en patronen in jouw leven actief zijn. Samen met een therapeut kun je deze inzichten gebruiken om je gedrag te veranderen.
Tips om zelf mee te beginnen
Ben je nog niet klaar voor therapie, maar wil je wel al stappen zetten? Probeer deze tips:
Schrijf het op: Houd een dagboek bij van situaties waarin je vastloopt en zoek naar terugkerende thema’s.
Vervang kritiek met compassie: Wees mild voor jezelf. Patronen doorbreken is geen sprint, maar een marathon.
Experimenteer: Doe één ding anders dan je normaal zou doen, zoals je grenzen aangeven of je emoties delen.
Gun jezelf rust: Neem tijd om stil te staan bij wat je voelt en nodig hebt.
Het doorbreken van patronen is geen eenvoudige klus, maar het is wel mogelijk. Door je bewust te worden van je gedrag, kleine stappen te zetten, en eventueel ondersteuning te zoeken, kun je jezelf bevrijden van wat je tegenhoudt. Durf te investeren in jezelf en ontdek hoe krachtig je bent.
Comments