Zijn we allemaal verslaafd?

We leven in een wereld waarin verslaving een steeds groter wordend probleem is. Maar niet alleen de klassieke verslavingen zoals alcohol en drugs – we zijn ook verslaafd aan afleiding, aan snelheid, aan controle.

Neem even een moment en kijk om je heen. Hoe vaak grijpen mensen naar hun telefoon? Hoeveel kopjes koffie worden er dagelijks gedronken om nog een beetje energie bij elkaar te rapen? Hoeveel mensen eten zonder écht honger te hebben, maar gewoon uit emotie?

Hoe groot is het/jouw probleem?

Verslaving is niet enkel een fysiek probleem. Het is een psychologisch mechanisme, een manier om onszelf te beschermen tegen de leegte die we niet durven voelen.

• In Vlaanderen heeft 7% van de bevolking een problematisch alcoholgebruik. Wereldwijd sterven jaarlijks meer dan 3 miljoen mensen aan de gevolgen van alcoholverslaving.

• Het aantal drugsverslaafden blijft stijgen: in België komen er jaarlijks duizenden nieuwe drugsgebruikers bij, terwijl wereldwijd meer dan 35 miljoen mensen kampen met een ernstige drugsverslaving.

• Suiker is de stille killer: ondanks de groeiende diabetes- en obesitasepidemie blijft de consumptie van suiker ongecontroleerd hoog. Terwijl alcohol en drugs gereguleerd worden, is suiker vrij verkrijgbaar – en de effecten op onze gezondheid zijn minstens even zorgwekkend.

  
  

Verslaving heeft dus vele gezichten. Sommigen grijpen naar alcohol of drugs, anderen naar suiker of social media. Maar de kern blijft hetzelfde: we zijn op zoek naar controle, naar verdoving, naar ontsnapping.

Sociale isolatie in een verbonden wereld

We zijn nog nooit zo bereikbaar geweest, en toch is eenzaamheid een epidemie. Meldingen van apps, het eindeloze scrollen op sociale media, 101 manieren om je tijd efficiënter in te zetten om daardoor nog meer werk te verrichten of mails te moeten beantwoorden – we zoeken connectie, maar raken steeds meer verwijderd van echte intimiteit.

Dit heeft niet alleen te maken met technologie, maar ook met de manier waarop we met emoties omgaan. We leren niet om verdriet, angst of eenzaamheid te verdragen. In plaats daarvan zoeken we manieren om die gevoelens te onderdrukken: eten, drinken, roken, kopen, werken, scrollen.

De illusie van controle

Perfectionisme, de innerlijke criticus, piekeren – het zijn allemaal copingmechanismen die ons helpen om controle te houden over emoties die we niet kunnen beheersen. Maar hoe meer controle we proberen te hebben, hoe groter het gevoel van controleverlies wordt.

Therapeuten en psychologen spelen hierin een cruciale rol. Inzicht krijgen in jouw patronen en waarom je bepaalde keuzes maakt, helpt om uit die vicieuze cirkel te stappen. Want zolang je je emoties probeert te controleren met externe middelen, blijft de leegte groeien.

En wat gebeurt er als je ouder wordt? Als je geen energie meer hebt voor al die afleiding? Dan blijft enkel de leegte over.

De vraag is dus niet of we verslaafd zijn, maar waar we verslaafd aan zijn – en wat we er echt mee proberen te bereiken.

Wat als je die leegte niet meer probeert op te vullen, maar er ruimte voor maakt? Wie ben je dan? Waar sta je dan voor? Wat geeft jou purpose?